خب در جلسه پیش گفتیم که هاردهای DAS ،که همان هاردهای لوکال بر روی دستگاه ما بودند، از لحاظ نرم افزاری به دو دسته Basic و Dynamic دسته بندی می شوند.

جلسه پیش در مورد هاردهای Basic صحبت کردیم و گفتیم که در این نوع هاردها دو پارتیشن می توانیم بسازیم Primary و Extended. و بعد راجع به فایل سیستم های این پارتیشن ها صحبت کردیم و...

این جلسه می خواهیم در مورد هاردهای Dynamic با هم صحبت کنیم.

هاردهای Dynamic

از کجا بفهمیم که هاردمان در حالت Basic هست یاDynamic ؟

وارد DiskManagement بشوید (برای بازکردن این کنسول کافی است در Run ویندوز تایپ کنید Diskmgmt.msc)

همانطور که در شکل می بینید نوع Basic و Dynamic بودن هارد را مشخص کرده است.

اگر بخواهیم هارد را به Dynamic تبدیل کنیم کافی است در این قسمت بر روی هارد راست کلیک کرده و گزینه
" Convert to Dynamic Disk"  را انتخاب کنیم.

این گزینه را در دو جا نباید انتخاب کرد:

1. هاردی که بر روی آن سیستم عامل قرار دارد.

2. هاردی که بر روی آن اطلاعات ارزشمند داریم.

البته دقت داشته باشید که تبدیل Basic به Dynamic اگر اطلاعاتی هم داشته باشیم چندان مشکلی ندارد ولی احتیاط شرط عقل است.

اما اگر بخواهیم هارد را از Dynamic به Basic تبدیل کنیم حتما باید کل هارد را فرمت کنیم.

 

خب. حالا هاردی که به Dynamic تبدیل میشه 5 نوع پارتیشن بر روی آن می توان ساخت که عبارتند از:

1. Simple

2. Spanned

3. Striped

4. Mirrored

5. RAID (5)

حال یک به یک به توضیح آنها می پردازیم:

1. Simple

مثل پارتیشن Logical هاردهای Basic هست که فقط به درد ذخیره سازی اطلاعات می خورد.فقط می توان بر روی آن اطلاعات ریخت و قابلیت بوت ندارد.

 

2. Spanned

سایز پارتیشن ها را به هم می چسباند و یک پارتیشن ادغام شده نمایش می دهد. مثلا دو هارد 5 ترا داریم. می توانیم یک پارتیشن بسازیم مثلا D: که ده ترا بایت ظرفیت داشته باشد. این پارتیشن ادغامی از فضای دو هارد هست که حتما باید هاردها هر دو از نوع Dynamic باشند.

 

3. Striped

در لغت به معنای رشته رشته کردن هست که به آن RAID(0) هم گفته می شود.

RAID مخفف Redundant Array of Independent Disk یا Redundant Array of Inexpensive Disk هست. معمولا RAID بر روی هاردهای SCSII و هاردهایی که ویژگی SAS دارند پیاده سازی می شود.

خب اما RAID(0) چگونه است؟ به این صورت هست که وقتی شما یک سری اطلاعات دارید و اطلاعات به صورت بلوک بلوک هست(همانطور که می دانید در هاردهای SCSII و هاردهایی که ویژگی SAS دارند واحد ذخیره سازی اطلاعات به جای سکتور ، بلوک هست.) بلوک اول بر روی هارد اول نوشته می شود و بلوک دوم بر روی هارد دوم و مجددا بلوک سوم بر روی هارد اول و بلوک جهارم بر روی هارد دوم الی آخر.

دقت کنید که می تواند چندین هارد باشد و حتما نیازی نیست که دو هارد باشد. 

نکته دیگر اینکه اگر یک پارتیشن از نوع Striped ساخته شود فضایی که به آن اختصاص می دهد جمع فضای پارتیشن Striped کل هاردهاست. متوجه شدید؟

تصویر بالا از اینجا گرفته شده است.

مزیت:

مزیت آن در Performance و کارایی Read & Write هست که سرعت دسترسی به اطلاعات را بالا می برد.چون برای خواندن و نوشتن اطلاعات دو هد داره می چرخه و اگر هاردها از نوع اسکازی باشند که چون هاردهای اسکازی 4 تا هد دارند جمعا موقع خواندن اطلاعات 8 هد می چرخد که این سرعت را فوق العاده بالا می برد.

معایب:

-          بزرگترین مشکلش نداشن Backup و پشتیبان از اطلاعات است. اگر هارد اول از بین برود دیگر اطلاعات قابل خوندن نیستند چون بلوک ها کامل نیستند و کار تمام است.

نکته!

دقت کنید که نیازی نیست در RAID(0) سایز دو هارد باهم یکسان باشد و اگر یکی از هاردها پرشود، کل بلوک ها پشت سرهم در هارد بعدی ریخته می شود.به هرحال بهتر هست که سایز دو هارد یکسان باشد.

 

4. Mirrored

به آن RAID (1) هم گفته می شود.روی هاردهای SCSII و هاردهایی که ویژگی SAS را دارند پیاده سازی می شود.

به حداقل دو هارد احتیاج دارد که حتما باید سایز دو هارد یکسان باشد.

اما چگونه کار می کند؟

اطلاعات را بر روی یک هارد می نویسد و بر روی هارد دیگر به صورت اتوماتیک بکاپ می گیرد.و همانطور که از نام آن مشخص است هارد دیگر دقیقا آئینه هارد اول هست.مشخص است که اگر یکی از هاردها از کار بیفتد ، مهم نیست. چون بکاپ وجود دارد.

برای خواندن اطلاعات ، هر کدام از هارد ها که Queue یا صف کمتری در  انتظار استفاده از آنها باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

نکته!

RAID به دو صورت نرم افزاری ( توسط سیستم عامل ) و سخت افزاری پیاده سازی می شود.

بهتر هست که RAID(1) به لحاظ سخت افزاری پیاده سازی شود چون اگر به لحاظ نرم افزاری انجام دهیم به سیستم عامل و به طبع آن به RAM و CPU فشار می آد. درحالیکه RAID های سخت افزاری از سیستم عامل گرفته میشه و این RAID کنترلر هست که این وظیفه رو انجام میده.

 

5. RAID (5)

برای شناخت RAID (5) بهتر هست که ابتدا RAID(4) را بشناسیم .

RAID (4)

در این روش بر روی هارد اول بلوک یک و بر روی هارد دوم بلوک 2 و در هارد سوم ECC هارد یک و دو را می نویسیم. حال اگر هارد یک و دو خراب شود از روی هارد سه می توان هارد دوم را به دست آورد.

یک مثال ساده بزنم که مفهوم ECC را متوجه بشید. مثلا در 1+2=3  ، عدد 1 بر روی هارد اول و عدد 2 بر روی هارد دوم و عدد 3 بر روی هارد سوم ذخیره می شود. حالا اگر هارد دوم از بین برود و خراب شود. راحت می توان عدد 2 را مجددا به دست آورد.

معایب

1. اگر هارد سوم خراب شود کار تمام است.

2. برروی هارد سوم  Bottle neck یا سربار اتفاق می افتد چون هارد سوم یک نفره باید ECC ها را محاسبه و بر روی خودش دخیره کند.

به همین دلیل RAID (5) آورده شد.

 

نحوه کار:

در RAID (5) دیگر منحصرا اطلاعات ECC بر روی هارد سوم نوشته نمی شود و بر طبق یک Pattern خاصی که به آن Parity می گویند، ECC بین سه هارد پخش می شود. و دیگر این نگرانی وجود ندارد که اگر هارد سوم از بین رود کار ما تمام باشد.

دیگر Bottle Neck هم رخ نمی دهد چرا که پردازش بین هاردها پخش شده است.

 

مزیت RAID (5) در دنیای شبکه این هست که اگر یک هارد خراب شود و از دور خارج شود ، کافی است یک هارد جایگزین آن کنیم.اتوماتیک اطلاعات از روی هاردهای دیگر جایگزین می شود.

بعنوان نکته پایانی خدمتتون عرض کنم، دقت کنید که اگر یک هارد Dynamic داشته باشید فقط گزینه اول یعنی simple روشن می شود. اگر دو تا هارد داینامیک داشته باشید تا گزینه 4 روشن میشود یعنی تا Mirrored. و اگر سه تا هارد داینامیک داشته باشید گزینه آخر یعنی RAID-5 نیز روشن خواهد شد.

خب . امیدوارم از مطالب استفاده کرده باشید. ان شاء الله در جلسه بعد مدیریت هارد ها رو از طریق Command Line خواهم گفت.

پس تا فردا خدا نگهدار.

پایان جلسه پانزدهم

موضوعات مرتبط: آموزش شیکه Mcitp